Bệnh lý, Bệnh nữ giới, Góc sức khỏe
Rối loạn nội tiết tố nữ và 5 điều biết càng sớm càng tốt
Th4
Rối loạn nội tiết nữ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thể chất, tinh thần, chất lượng cuộc sống của chị em. Chính vì vậy, mỗi phụ nữ nên chủ động tìm hiểu, trang bị kiến thức đúng về tình trạng mất cân bằng nội tiết tố để phòng ngừa, giảm hệ luỵ mà nó gây ra. Dưới đây là những gạch đầu dòng quan trọng chị em nên biết về rối loạn nội tiết tố.
Rối loạn nội tiết tố nữ là gì?
Rối loạn nội tiết tố nữ hay còn gọi là rối loạn hormone hoặc mất cân bằng nội tiết tố ở nữ giới. Là hiện tượng xảy ra khi có quá ít hoặc quá nhiều nội tiết tố (hormone) trong máu. Đối với nữ giới, hormone bị mất cân bằng là estrogen và progesterone.
Dành cho những bạn nào chưa biết về nội tiết tố (hormone). Đây là những chất được sản xuất trong các tuyến của hệ nội tiết gồm tuyến yên, tuyến tùng, tuyến cận giáp, tuyến dưới đồi, tuyến thượng thận, tuyến sinh dục. Các tuyến này nằm rải rác trên khắp cơ thể, bằng cách di chuyển theo dòng máu đến các tế bào và cơ quan của cơ thể, các hormone có vai trò điều hòa những hoạt động sau được diễn ra suôn sẻ gồm:
- Quá trình tăng trưởng và phát triển của cơ thể (ví dụ như dậy thì)
- Chu kỳ sinh sản, chức năng sinh dục
- Quá trình chuyển hoá, cảm giác thèm ăn
- Chu kỳ ngủ
- Thân nhiệt
- Nhịp tim
- Tâm trạng, cảm xúc căng thẳng
Trong tiến trình phát triển của cơ thể phụ nữ sẽ có những thời điểm nhất định khiến hormone mất cân bằng tự nhiên như: tuổi dậy thì, chu kỳ kinh nguyệt, khi mang thai hoặc trong thời kỳ mãn kinh. Dễ thấy như khi đến kỳ kinh nguyệt, chị em thường dễ xúc động hoặc dễ cáu gắt, mệt mỏi…
Dấu hiệu, triệu chứng của rối loạn nội tiết tố nữ
Vì các tuyến nội tiết nằm rải rác khắp cơ thể tạo ra, lưu trữ và giải phóng các hormone vào máu. Do đó, các tuyến khác nhau sẽ điều chỉnh các cơ quan khác nhau. Điều này cũng có nghĩa sẽ có rất nhiều dấu hiệu, triệu chứng cảnh báo rằng cơ thể bạn đang mất cân bằng nội tiết tố, tùy thuộc vào loại hormone và tuyến bị ảnh hưởng. Trong đó có thể kể đến các triệu chứng phổ biến sau:
- Đổ mồ hôi đêm
- Giảm hứng thú trong hoạt động tình dục, khô âm đạo, đau rát khi quan hệ
- Tâm trạng lâng lâng
- Khó ngủ, mệt mỏi kéo dài
- Trầm cảm, dễ cáu kỉnh, lo âu
- Thay đổi khẩu vị
- Giọng trầm
- Thay đổi nhịp tim
- Đau ở ngực
- Mặt bị sưng húp
- Nhức đầu, khó tập trung
- Đầy hơi (cơ thể)
- Giảm hoặc tăng cân bất thường
- Đi tiểu hoặc đi tiêu thường xuyên hơn hoặc ít hơn
- Da khô, viêm da
- Phình ở cổ
- Xương yếu
- Tóc mỏng, rụng nhiều
- Thay đổi lượng đường trong máu
- Thay đổi độ nhạy cảm với nóng hoặc lạnh
- Khát nước nhiều hơn bình thường
- Gặp vấn đề về thị lực
Nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố nữ
Cũng như dấu hiệu, có rất nhiều nguyên nhân gây rối loạn nội tiết tố, tùy thuộc loại hormone và tuyến bị ảnh hưởng. Chúng ta có thể liệt kê những nguyên nhân gây mất cân bằng nội tiết tố ở phụ nữ gồm:
- Chế độ ăn uống không lành mạnh
- Tình trạng căng thẳng quá mức
- Tỷ lệ mỡ cơ thể cao
- Khối u tuyến yên
- Bệnh tiểu đường loại 1 và loại 2
- Hội chứng Prader-Willi (tình trạng di truyền được đánh dấu bằng cơn đói mãn tính)
- Viêm tụy di truyền (viêm tụy)
- Tổn thương tuyến nội tiết
- Nhiễm trùng nặng
- Độc tố, chất gây ô nhiễm, thuốc diệt cỏ và thuốc trừ sâu
- Phản ứng dị ứng nghiêm trọng
- Lạm dụng thuốc steroid đồng hóa
- Chỉ có một nhiễm sắc thể X hoạt động (được gọi là hội chứng Turner và có thể gây dị tật tim và buồng trứng)
- Tuyến giáp hoạt động quá mức hoặc kém hoạt động
- Phytoestrogen, estrogen thực vật tự nhiên trong các sản phẩm đậu nành (sự thống trị của estrogen có liên quan đến ung thư vú, ung thư buồng trứng, vô sinh và rối loạn tự miễn dịch)
- Nồng độ glucagon cao (có thể dẫn đến các triệu chứng giống bệnh tiểu đường) • Nồng độ insulin cao
- Quá nhiều hoặc quá ít hormone tuyến cận giáp (giúp cân bằng lượng canxi trong máu)
- Lạm dụng thuốc tránh thai
- Thuốc thay thế nội tiết tố
- Các khối u hoặc u nang lành tính ảnh hưởng đến các tuyến nội tiết
- Ung thư ảnh hưởng đến các tuyến nội tiết
- Hóa trị hoặc xạ trị
- Các nốt tuyến giáp đơn độc (thường là sự phát triển không gây chết người, mặc dù chúng có thể là dấu hiệu của ung thư vòm họng)
- Nồng độ hormone cortisol cao
- Quá ít cortisol và aldosterone (còn được gọi là Bệnh Addison, một tình trạng có nhiều triệu chứng mất cân bằng nội tiết tố ở phụ nữ, bao gồm mệt mỏi cực độ, khó chịu và rối loạn chức năng tình dục)
- Mức độ thiếu iốt
- Lạm dụng một số loại thuốc
Ngoài ra, một số tình trạng có thể gây mất cân bằng nội tiết tố ở phụ nữ bao gồm: ung thư buồng trứng, hội chứng PCOS (hội chứng buồng trứng đa nang), mãn kinh sớm, thuốc thay thế hormone hoặc thuốc ngừa thai và POI (suy thai buồng trứng nguyên phát hay suy buồng trứng sớm)
Cách phòng ngừa và điều trị rối loạn nội tiết tố nữ
Rối loạn nội tiết tố ảnh hưởng trực tiếp đến các hoạt động của cơ quan trong cơ thể. Đối với phụ nữ, rối loạn nội tiết tố không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống, tác động sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của các chị em mà nghiêm trọng hơn có thể gây vô sinh, hiếm muộn, trầm cảm nặng.
Chính vì vậy, chị em cần chủ động trong việc kiểm tra sức khỏe định kỳ. Khi có dấu hiệu bất thường nên sớm tiến hành xét nghiệm máu, khám vùng chậu, siêu âm, các xét nghiệm khác.. để biết chính xác nguyên nhân gây rối loạn hormone từ đó có hướng điều trị phù hợp và hiệu quả nhất. Tuỳ vào nguyên nhân, hormone bị ảnh hưởng, bác sĩ sẽ chẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Về phòng ngừa thực tế không có biện pháp nào có thể ngăn cơ thể chị em mất cân bằng nội tiết tố. Tuy nhiên chị em hoàn toàn có thể áp dụng các phương pháp sau để nâng cao sức khoẻ, giữ nội tiết ít bị ảnh hưởng:
- Duy trì cân nặng ổn định
- Ngủ đủ, chú trọng chất lượng giấc ngủ
- Ăn uống lành mạnh, đủ chất, cân bằng
- Vận động đều đặn
- Kiểm soát cảm xúc, giảm căng thẳng, lo âu
- Không lạm dụng thuốc tránh thai, tránh dùng chất kích thích, thuốc lá…
Mong rằng những chia sẻ trên đã phần nào giúp chị em trang bị thêm về kiến thức rối loạn nội tiết tố nữ, từ đó ý thức hơn về mức độ nghiêm trọng của tình trạng cũng như kiểm soát các thói quen sinh hoạt, ăn uống hằng ngày tốt hơn.
Nếu cần tư vấn hoặc lựa chọn thực phẩm chức năng hỗ trợ điều trị thì hãy liên hệ đến Nhà Thuốc Minh Khang để được các dược sĩ tư vấn và lựa chọn sản phẩm phù hợp
